MARIUPOL

Tebrik ediyoruz seni Rusya
Bir kasabayı dümdüz ettin
Layık olduğun şakşaklar eşliğinde
Alaşağı et evleri de.

Bütün bunlar tamamladığında
Böyle vesikalı bir hak edişi
Yazık olmaz mı, taçlandırmazsan
Dümdüz ederek bir şehri?

Yeniden başlat taş devrini
Ve zahmete sokma kendini hiç
Moloz yığınlarının altındaki
Ölüleri gömmek için.

Senin o kudretli kalbin
Boğuk bir davul gibi çarpsın
Bütün şairlerin öldü
Şimdi iş başında kasapların.

George Szirtes

Çeviri: Elif Firuzi

https://parsomenfanzin.com/2022/04/10/mariupol-george-szirtes/

 

Eliz Mart Sayısı 2022

 

Halep’ten Terk

*

kadınlar geldiler, küme küme geldiler

koyu gölgeleriyle geldiler

uzun pardösüleriyle turuncu sandalyelere    

geçerken uğramış gibi yerleştiler

 

kuşku ve merakla baktılar   

kuşku ve merakla konuştular

kuşku ve merakla sustular

 

beni en iyi anlatan sözcük yok, dedi biri

renkler kurudu ve soğuk   

adımı annem istemiş, anlamı dağ; Nihâd

Halep’i terk edeli çok oldu

üstümden damlayan bu şey.. ağdasız keder

 

müzik başladığında kalktılar     

kuşku ve merakla kalktılar

yaylı zıpzıplar gibi sallandılar bir süre  

birbirlerine hayretle baktılar

kadınlar kahkahalara boğuldular.

 

Elif Firuzi

Çocukluğumun Ağaçları -Edith Södergran  /Dönüşüm Dergi Onuncu Sayı, Mart  2022

ÇOCUKLUĞUMUN AĞAÇLARI

Çocukluğumun ağaçları çimenlerde uzun boylarıyla

suçlayıcı sütunlar gibi dizilmişler

kafalarını sallıyorlar: Nasıl biri oldun sen böyle?

Değersiz biri gibi geçiyorsun yanımızdan!

Sen çocuktun, her şeyi bilmeliydin,

niçin bir hastalığın kapanına yakalandın?

Bir insanoğluna dönüştün, şaşılası ve nefret dolu.

Çocuk olduğun zamanlarda bizimle uzun sohbetler ederdin,

bilge bir bakışın vardı.

Şimdi sana hayatının sırrını açıklamak istiyoruz:   

Bütün sırların anahtarı ahududu bayırındaki otlardadır!

Uykucu, seni sarsmak istedik,

uyandırmak istedik seni, ölü olandan ve uykundan.        

 

Edith Södergran

Çeviri: Elif Firuzi

 https://parsomenfanzin.com/2022/03/12/buyuk-kis-elif-firuzi/

BÜYÜK KIŞ

sabahları yağmur
tek tük sözcüklerle yağıyor
kiremitlere ve yapraklara tıpır tıpır
yağmurun hallerini düşünüyoruz pencerede
bir sessizlik oturuyor aramıza, bir bulut yönünü şaşırıyor ilk kez
kararmış baklalarıyla komşu bahçede akasya
cimri bir ev sahibini hatırlatıyor durduk yere
bir kuş geçse diyorum içimden,
sevimli bir telaş başlatsa
neşeli bir güne dönsek,
çilek tarlalarına daldığımız güneşli geniş bir yaz gününe
uzak ülkelerin özgürlüğüne,
yol sevinci ve arkadaşlığın içimizde fişeklediği sıcaklığa
kış geçiyor diyorsun birden,
denizi sürükleyen bir tanker gibi geçiyor kış
uzun bir cümleyle konuşuyorsun
yağmur sulusepkene çeviriyor, tentelerimizi uçuruyor poyraz şimdi.

            

            boşluğa doğru geri bildirim     

 

            aliden aliye çoğalıyor aliler alilerden

            alınları önceden gür yüzleri değirmi talihleri muskalı alilerin

            aliye don aliye kuşak aliye eliften mintan

            eline tutuşturuluyor aliye bayramlıklar

            bizim alilere de bir diyeceğimiz yok esastan        

            aliler alileri beşiz doğurmasın

  

            bizim dilimiz biraz ayarsız ağzımız gıcırtılı benzimiz bulanık

            dizelerimiz eğri büğrü dizimizde den den dizdiğimizden   

            bizim ellerimiz //de// topraktan ama eteklerimiz var, evaze  

            biz hep biraz netameliyiz nedense bir tekinsizlik hırkası üstümüzdeki  

            ezanla kalkıp her sabah boşuyoruz gelen-ekleri

            kaatlarımız mühürsüz böylece vekalet basmıyor noterler

            kafalarıyla olmazlıyorlar uzaktan kalkmadan minderleri kaymadan      

            çekip çıkıyoruz oraları odakları gözlerimiz full/ bright/ arıza ışıkları

                           (kendi suyunun sesine dön, dön içinin sükûnetli gölüne)

            şiirimiz besmelesizdir, kenara ayrılsın, üzülmesin er//k

            sayın jüri.

 

           Elif Firuzi

 

                incirle çocuğa gazel -II

 

                yol uzuyor yol kısalıyor dönüyor  güz  

                alelacele geçiyoruz sokakları bir süredir  

                sokaklar telaşlı adımlarımızı seviyor- hayat böyle daha yaşamaklı

                arkadaşlarımız geliyor uzak kentlerin havasını getiriyor  

                sarılıyoruz ıtır kokuyoruz sarıldıkça seviniyoruz 

                ani bir dönüş kadar kısa bir an-çocuklar düşüyor hayattan

                bilyeler, bisikletler, elif ba’lar kuran kitapları

                öylece sönüyor içimizde beliren sevinç     

                boşluğu emiyor hayat, sesleri karartıları kesif öfkeyi

                rüzgârdan yapraktan kuru bir neşe kalıyor sokakta     

                kederi külden seçemiyoruz gümüşü griden günler işte gölgeli

                kedileri seviyoruz

                kuşlara şarkı söylüyoruz

                bahçeden incir topluyoruz

                güz dönüyor, çocuklar sızıyor incirlerden

 

                Elif Firuzi

 

şiir ve Dostoyevski -1

şiir de bir nevi resim yapmaktır; duygu ve düşüncelerimizin, his ve sezgilerimizin resmini (his ve duyguyu ayırıyorum, zira duygu dediğimizde muhtemelen isimlendirilmiş duyuşlardan söz ediyoruz. hisler ise henüz adlandırılmamış duyuşları da barındırıyor kanımca.). şiirde, dağları ve rüzgarı cümlelerle (dizelerle) çizer, içini sözcüklerle boyar, üstünde çalışır ve resme doygunluk kazandırırız. resmimizin (şiirimizin) rengi, albenisi, estetik duruşu, içimizde estirdiği müzik, sertliği... okunan ve sezilen bütün atmosfer  seçtiğimiz, yan yana getirdiğimiz sözcüklerle biçimlenir. hoyrat mı, çığlıklı mı, kalabalık mı, karmaşık mı, dingin mi... yaşadığımız anın, yaşadığımız hayatın şiirini yazarız. başka bir hayatın, başka birinin şiirini yazamayız, yazdığımız kendi şiirimizdir. Rönesans'ın muhteşem tablolarını 'şiirsel' diye tanımlarken de, sarsıcı güzellikteki, sertlikteki güçlü şiirleri 'muazzam bir panaroma' diye adlandırırken de aslında hep elimizdeki olanakları zorlarız; dilin sınırlarını. insan dilden fazladır, ruh dilden fazladır, duyuşlarımız dilden fazladır. büyük ruh ustası Dostoyevski yer altından kazıdığı tünelle içimize tazyikli bir ışık gibi dolar, ruhumuzu ve bedenimiz genişletir, iç çeperlerimizi yere serer.