incirle çocuğa gazel -II

 

                yol uzuyor yol kısalıyor dönüyor  güz  

                alelacele geçiyoruz sokakları bir süredir  

                sokaklar telaşlı adımlarımızı seviyor- hayat böyle daha yaşamaklı

                arkadaşlarımız geliyor uzak kentlerin havasını getiriyor  

                sarılıyoruz ıtır kokuyoruz sarıldıkça seviniyoruz 

                ani bir dönüş kadar kısa bir an-çocuklar düşüyor hayattan

                bilyeler, bisikletler, elif ba’lar kuran kitapları

                öylece sönüyor içimizde beliren sevinç     

                boşluğu emiyor hayat, sesleri karartıları kesif öfkeyi

                rüzgârdan yapraktan kuru bir neşe kalıyor sokakta     

                kederi külden seçemiyoruz gümüşü griden günler işte gölgeli

                kedileri seviyoruz

                kuşlara şarkı söylüyoruz

                bahçeden incir topluyoruz

                güz dönüyor, çocuklar sızıyor incirlerden

 

                Elif Firuzi

 

şiir ve Dostoyevski -1

şiir de bir nevi resim yapmaktır; duygu ve düşüncelerimizin, his ve sezgilerimizin resmini (his ve duyguyu ayırıyorum, zira duygu dediğimizde muhtemelen isimlendirilmiş duyuşlardan söz ediyoruz. hisler ise henüz adlandırılmamış duyuşları da barındırıyor kanımca.). şiirde, dağları ve rüzgarı cümlelerle (dizelerle) çizer, içini sözcüklerle boyar, üstünde çalışır ve resme doygunluk kazandırırız. resmimizin (şiirimizin) rengi, albenisi, estetik duruşu, içimizde estirdiği müzik, sertliği... okunan ve sezilen bütün atmosfer  seçtiğimiz, yan yana getirdiğimiz sözcüklerle biçimlenir. hoyrat mı, çığlıklı mı, kalabalık mı, karmaşık mı, dingin mi... yaşadığımız anın, yaşadığımız hayatın şiirini yazarız. başka bir hayatın, başka birinin şiirini yazamayız, yazdığımız kendi şiirimizdir. Rönesans'ın muhteşem tablolarını 'şiirsel' diye tanımlarken de, sarsıcı güzellikteki, sertlikteki güçlü şiirleri 'muazzam bir panaroma' diye adlandırırken de aslında hep elimizdeki olanakları zorlarız; dilin sınırlarını. insan dilden fazladır, ruh dilden fazladır, duyuşlarımız dilden fazladır. büyük ruh ustası Dostoyevski yer altından kazıdığı tünelle içimize tazyikli bir ışık gibi dolar, ruhumuzu ve bedenimiz genişletir, iç çeperlerimizi yere serer. 

 

kimi şiirlerimin başına ithaf koymuyorum ama onların muhakkak bir hikayesi oluyor...o/bu bulanık yıllarda ne yaptığımız sorulduğunda cılız bir sesle şiir yazdım demek utanılası bir durum olacaktır. yine de kendi hayatımızın içinden başkalarının acısını duyumsamak bazen yapabileceğimiz en iyi şey veya becerebildiğimiz tek şey olabilir. 

Anımsadıklarımdan: kabuk şiiri Samatya’da yoksulluktan intihar eden Sibel’e, Kavruk Otlar Zamanı köyüne dönemeyen Kürt çocuklarına, Vişne Kokusu askerde ölen Çankırılı Gökhan’a, Çoğul Susuntu Gülten Akın’a, Kavaklar aşkın ölümü için, Boşluğa Doğru Geri Bildirim şiir jürilerindeki erk egemenliğinden bunalan bütün Elifler 'e, İncirle Çocuğa Gazel, Muş’ta Kuran kursunda intihar etti denilen oniki yaşındaki Mehmet H. Yavuz için, Yirmi Bir SatırınYazılışı Enis Batur'un Doğu-Batı Divanı için, Çıkış Planı sevgili Asu'ya yazıldı. Ekim, Ankara Garı'nda hayatını kaybedenlerin ağıdıdır.

KAÇ YAZ GEÇTİ O YOLDAN?

düşüp kırılıyor Eylül

aynada

yanık turuncusu güzün

herkes kendi bakışını yakalıyor

yağmur yeşili, soluk mercan, toz kahve

senin bir yüzün var mıydı?

 

gittikçe çekiliyor güneş günlerimizden   

rüzgârın sıklaşan ziyaretleri telaşlandırıyor ağaçları

          titreyen yaprakları 

sigaranın ucundaki  kırmızı kor, savrulan dumanlı düş

sarhoşlukta ölüm, kül grisi kuş

belki sonsuza dönüş

 

kaç yaz geçti bu yoldan, saymayı bıraktım

ayaklarım ıslak çayırlarda, su sesi yumuşacık

bacaklarıma dolanan eteklerimle eve varış

 

yazlar hep kısa sürdü bildim bileli

(now that it rains in Giverny)

Eylül’ün de kolları kısalır bundan sonra

herkes kendi kırığına sarılır. 

 

Elif Firuzi

*Giverny'de de yağmur başladığına göre... William Blair Bruce'un çok sevdiğim Giverny'de Yağmur tablosuna atfen.

 

bu Şiir AKATALPA'nın Mayıs 2020 sayısında DÖNÜŞME KIRIKLARI adıyla yayımlandı. Bense şiiri hep Kaç Yaz Geçti O Yoldan adıyla hatırladım. O yüzden buraya bu isimle aldım.

İrlandalı şair Seamus Heaney'in şiiri Polder'in çevirisi Dönüşüm Dergi'de  (sayfa 18-21)

https://donusumyayin.files.wordpress.com/2021/08/donusum-dergi-yedinci-sayi.pdf 

Polder Bugün hava güneşliydi komşum da gidip geceliklerini yıkadı ırmakta- sepetinde hepsi katlanmış çamaşırlarla dönüyor eve, yüzü ışık saçıyor, sanki az önce ömrüne bir on yıl daha eklenmiş.Temizlik mutlu ediyor onu- yeniden başlayabilirsin, diyor,   eski hatalar seni engellemesin.   İyi bir komşu - birbirimizin mahremiyetine ilişmeyiz. Daha demin kendi kendine şarkı söylüyordu, ıslak çamaşırları ipe mandallarken.   Yavaş yavaş, böyle günler normal gelmeye başlar. Ama kış çetin geçti: akşamlar erken indi, sabahlar karanlıkta, bitmek bilmeyen gri yağmurlarla açıldı-aylarca sonra kar gökten mecburi bir sessizlik getirdi ağaçlara ve bahçelere.   Bugün, bunların hepsini geride bıraktık. Kuşlar döndü, yem yerken ötüşüp gevezelik ediyorlar. Karlar tamamen eridi; meyve ağaçları havlı yeni sürgünlerle doldu. Çayırda gezen birkaç çift bile var, sözleşiyorlar ne için sözleşilirse.         Güneşte duruyoruz ve güneş bizi iyileştiriyor. Acele etmiyor. Üstümüzde kalıyor, kıpırtısız alkışlanan bir oyuncu memnuniyeti içinde.    Komşum sessizliğe gömülüyor bir an dağlara dalıp gidiyor, kuşları dinliyor.   Bir sürü kıyafet, nereden çıktı bütün bunlar? komşum hâlâ dışarda ipe çamaşır asıyor, asla boşalmayacak bir sepetten-   Sepet hâlâ dolu, hiçbir şey bitmiş değil, gerçi güneş alçalmaya başladı gökyüzünde  unutma, yaz gelmiş değil, bunlar baharın ilk günleri;   sıcaklar başlamadı daha, soğuklar geri geliyor -   Hissediyor bunu, sanki en son çamaşır elinde donmuş   Ellerine bakıyor ­- kaç yaşında vardır bu eller. Bu başlangıç değil, burası son. Büyükler, hepsi ölüp gittiler. Sırf çocuklar kaldı, yalnız/lar, yaşlanıyorlar.    Seamus Heaney

                      Çeviri: Elif Firuzi

Şair Hilmi Haşal'ın Yüzlerin Söyleşisi hakkındaki değerlendirmesi / Eliz Haziran 2021

 

İsveçli şair Bruno K. Öijer'in şiiri "Şarkı" çevirim Kirpi'de